Obecność w rejestrze dłużników może poważnie utrudnić codzienne sprawy. Osoba wpisana do takiej bazy napotyka kłopoty przy próbie wzięcia kredytu, podpisania umowy na telefon czy wynajęcia mieszkania. Przepisy dokładnie określają, jak długo dane o zadłużeniu mogą być widoczne. Sprawdzamy, w jakich sytuacjach i po jakim czasie wpis o długu znika z rejestru dłużników.
Do jakich rejestrów wpisywane są informacje o dłużnikach?
Osoby, które nie regulują zobowiązań finansowych, mogą trafić do różnych baz gromadzących dane o długach. Informacje o zadłużeniu często pojawiają się w Biurach Informacji Gospodarczej. Do takich rejestrów zaliczają się między innymi Krajowy Rejestr Długów, ERIF czy BIG InfoMonitor. Dane mogą trafić także do Biura Informacji Kredytowej, jeśli zadłużenie wynika, np. z niespłaconego kredytu. Warto zaznaczyć, że wierzyciel, który prowadzi windykację długów, decyduje o zgłoszeniu danych dłużnika do odpowiedniego rejestru. Obok tych instytucji istnieje też Rejestr Dłużników Niewypłacalnych prowadzony przez sądy gospodarcze.
Kiedy wpis o dłużniku jest usuwany z rejestru dłużników?
Wpisy o zadłużeniu nie pozostają w rejestrach na zawsze. Ich usuwanie odbywa się na podstawie określonych przepisów prawa i wynika z konkretnych zdarzeń. Podstawę prawną stanowi ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Obowiązek wykreślenia danych spoczywa na Biurze Informacji Gospodarczej, które przyjęło zgłoszenie od wierzyciela. Poniżej opisane są sytuacje, w których wpis powinien zniknąć lub zostać zaktualizowany.
Spłata całego zadłużenia a usunięcie danych o dłużniku z rejestru długów
Jeśli dłużnik ureguluje całość zobowiązania, wierzyciel musi powiadomić Biuro Informacji Gospodarczej o spłacie. Przepisy przewidują na to 14 dni od momentu zapłaty. Biuro po otrzymaniu takiego zgłoszenia powinno niezwłocznie usunąć wpis albo zmienić jego treść, pokazując, że zobowiązanie przestało istnieć.
Spłata części długu a aktualizacja danych w rejestrze
Gdy nastąpi częściowa spłata zadłużenia, wierzyciel również ma obowiązek poinformować o tym Biuro Informacji Gospodarczej. Termin na zgłoszenie wynosi 14 dni. W takim przypadku BIG nie usuwa wpisu, lecz aktualizuje go, tak aby widoczna była obniżona wysokość długu. Przykładem może być sytuacja, w której przedsiębiorca spłaci połowę zaległej faktury za dostawy towarów.
Wycofanie z rejestru danych o dłużniku przez wierzyciela
Zdarza się, że wierzyciel rezygnuje z dalszego przetwarzania danych dłużnika. Może to nastąpić w każdym momencie, bez konieczności podawania przyczyny. Wystarczy, że zgłosi do BIG wniosek o wykreślenie wpisu. Biuro powinno wtedy niezwłocznie usunąć dane z rejestru. Wierzyciel podejmuje taką decyzję na przykład wtedy, gdy zawarł z dłużnikiem ugodę, uznał spłatę długu inną drogą niż przez egzekucję albo uznał, że dalsze utrzymywanie wpisu nie ma dla niego znaczenia z punktu widzenia windykacji długu. Zdarza się też, że wierzyciel chce zakończyć spór lub poprawić relacje biznesowe z dłużnikiem.
Upływ okresu przechowywania danych w rejestrze dłużników
Wpisy w rejestrach dłużników nie mogą być przechowywane bez końca. Przepisy przewidują, że maksymalny okres ich istnienia wynosi 10 lat od dnia zgłoszenia. Po upływie tego czasu Biuro Informacji Gospodarczej usuwa wpis automatycznie, bez potrzeby składania dodatkowych wniosków ani przez wierzyciela, ani przez dłużnika.
Umorzenie egzekucji przez komornika lub sąd
Wpis o dłużniku może zniknąć także wtedy, gdy komornik lub sąd stwierdzi, że dalsza egzekucja długu nie ma sensu, bo jest bezskuteczna. Wierzyciel powinien w takiej sytuacji powiadomić BIG o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Biuro wykreśla dane lub uzupełnia wpis o nowe informacje, w zależności od tego, jaką decyzję podejmie wierzyciel.
Unieważnienie podstawy wpisu przez sąd
Jeżeli sąd uchyli tytuł wykonawczy, nakaz zapłaty czy inny dokument, który był podstawą wpisu do rejestru, BIG musi wykreślić dane dłużnika. Wymaga to przedłożenia w Biurze Informacji Gospodarczej orzeczeniu sądu. Przykładowo osoba, wobec której sąd uchylił nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym, powinna zostać usunięta z rejestru po przekazaniu tej decyzji do BIG.
Wpis o zadłużeniu znika z rejestru między innymi wtedy, gdy dłużnik spłaci dług w całości, wierzyciel wycofa dane, sąd unieważni tytuł wykonawczy albo upłynie maksymalny czas przechowywania danych. Biuro Informacji Gospodarczej usuwa także wpis po umorzeniu egzekucji przez komornika lub sąd.
