Jako wierzyciel obawiasz się, że dłużnik zdoła rozporządzić majątkiem przed rozpoczęciem egzekucji i chcesz się przed tym zabezpieczyć? Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego przewidują możliwość wystąpienia o zabezpieczenie roszczenia. Sprawdzamy, czy takie zabezpieczenie rzeczywiście może poprzedzać postępowanie egzekucyjne.
Jakie są podstawy do wszczęcia postępowania zabezpieczającego przed postępowaniem egzekucyjnym?
Postępowanie zabezpieczające daje wierzycielowi możliwość ochrony swojego roszczenia, zanim rozpocznie się egzekucja. Przepisy regulujące ten tryb znajdują się w Kodeksie postępowania cywilnego, w szczególności w art. 730 i następnych. Sąd przychyli się do wniosku o zabezpieczenie, jeśli wierzyciel uprawdopodobni swoje roszczenie i wykaże, że bez tego zabezpieczenia windykacja długów mogłaby stać się utrudniona lub wręcz niemożliwa. Przykładem może być sytuacja, gdy dłużnik zaczyna sprzedawać swój majątek lub przenosi go na inne osoby, chcąc uniknąć zaspokojenia wierzyciela. W takich okolicznościach zabezpieczenie ma na celu ochronę możliwości przyszłej egzekucji.
Jakie dokumenty uprawniają wierzyciela do sądowego zabezpieczenia roszczenia?
Do wszczęcia postępowania zabezpieczającego potrzebny jest dokument potwierdzający istnienie roszczenia i pozwalający sądowi ocenić wniosek. Zabezpieczenie można uzyskać na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, który daje wierzycielowi prawo do złożenia wniosku, nawet jeśli nakaz nie ma jeszcze klauzuli wykonalności. Podstawą może być też wyrok sądu gospodarczego, również nieprawomocny. W określonych sytuacjach postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia z klauzulą wykonalności umożliwia komornikowi podjęcie działań, takich jak zajęcie rachunku, ruchomości czy ustanowienie hipoteki przymusowej.
Jak przebiega postępowanie zabezpieczające poprzedzające postępowanie egzekucyjne?
Wierzyciel składa do sądu wniosek o zabezpieczenie przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. We wniosku powinien uprawdopodobnić roszczenie i uzasadnić potrzebę zabezpieczenia, a także dołączyć dokumenty potwierdzające roszczenie. Jeżeli wniosek jest składany przed wniesieniem pozwu o zasądzenie roszczenia, wierzyciel wnosi opłatę w wysokości jednej czwartej opłaty należnej od takiego pozwu. Po wydaniu postanowienia o zabezpieczeniu komornik wykonuje czynności określone w postanowieniu sądu, np. zajmuje rachunek bankowy, ruchomości lub wpisuje hipotekę przymusową. Środki zajęte w ramach zabezpieczenia trafiają na konto depozytowe Ministra Finansów, a nie na rachunek uprawnionego. Wyjątek stanowi zabezpieczenie alimentów.
Czym różni się postępowanie zabezpieczające od postępowania egzekucyjnego?
Podstawowa różnica między tymi postępowaniami dotyczy ich celu oraz momentu zastosowania. Postępowanie zabezpieczające ma chronić możliwość przyszłej egzekucji i utrzymać majątek dłużnika w stanie pozwalającym na zaspokojenie roszczenia. Działa zatem zapobiegawczo i ma charakter tymczasowy. Przykładowo zabezpieczenie może polegać na zakazie sprzedaży pojazdu lub nałożeniu blokady na środki na rachunku bankowym. Postępowanie egzekucyjne natomiast zmierza bezpośrednio do przymusowego zaspokojenia wierzyciela i jest prowadzone po uzyskaniu przez niego tytułu wykonawczego. Na tym etapie komornik przeprowadza konkretne czynności egzekucyjne, takie jak licytacja majątku czy przelew wierzytelności.
Postępowanie zabezpieczające może poprzedzać postępowanie egzekucyjne i służy ochronie roszczenia na czas trwania sprawy o jego zasądzenie. Aby z niego skorzystać, wierzyciel powinien złożyć do sądu odpowiednio uzasadniony wniosek i wnieść wymaganą opłatę.
